Hệ miễn dịch là gì? Tầm quan trọng của hệ miễn dịch

Việc hiểu rõ cơ chế của hệ miễn dịch sẽ giúp bạn thấy được cơ thể chúng ta là một bộ máy hoạt động đồng bộ hiệu quả để chống lại các tác nhân gây hại.

Dưới đây bạn hãy cùng Mật Táo Đỏ tìm hiểu về cơ chế phòng bệnh tự nhiên này của cơ thể nhé!

Hệ miễn dịch là gì?

Hệ miễn dịch (immune system) là tổ chức của các tế bào và chất độc với mục đích bảo vệ cơ thể chống lại các vi khuẩn, virus, tế bào bệnh và chất độc khác. Nó cung cấp một phương pháp tự nhiên để phòng tránh bệnh tật và giúp cơ thể phục hồi sau khi bị bệnh.

Hệ miễn dịch cũng có thể học hỏi và nhớ các vi khuẩn và virus đã từng gặp trong quá khứ, giúp cho việc phòng tránh và điều trị trong tương lai trở nên hiệu quả hơn. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch bị yếu hoặc quá mạnh, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như autoimmune bệnh hoặc allergy.

Để giữ cho hệ miễn dịch mạnh mẽ, các bước tiên tiến như: uống nhiều nước, ăn một bữa ăn khoa học, tập thể dục thường xuyên, giảm stress, tránh ma túy và hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm. Việc tiêu thụ đủ vitamin và khoáng chất cũng cần thiết để giúp hệ thống miễn dịch hoạt động tốt.

Thành phần của hệ miễn dịch

Một trong những thành phần chính của hệ thống miễn dịch là tế bào miễn dịch. Các loại tế bào miễn dịch gồm T-cells và B-cells, mỗi loại có chức năng riêng biệt trong việc phòng tránh và điều trị bệnh. T-cells đóng vai trò chính trong việc phát hiện và tiêu diệt các tế bào bệnh hoặc vi khuẩn trong cơ thể, trong khi B-cells tạo ra các anticorps để giúp phát hiện và tiêu diệt các tế bào bệnh hoặc vi khuẩn ngoài cơ thể.

Thể chất miễn dịch là một thành phần khác của hệ thống miễn dịch. Nó bao gồm một loạt các chất khác nhau như cytokines, chemokines, và complement, mỗi loại có chức năng riêng biệt trong việc hỗ trợ và tăng cường hoạt động.

Các thể chất miễn dịch gồm các chất giúp bảo vệ cơ thể chống lại các tấm lợn và chất độc ngoài. Cytokines là các chất giúp tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch và giúp cho họ di chuyển đến nơi cần thiết trong cơ thể để phòng tránh và điều trị bệnh. Chemokines là các chất giúp hướng dẫn các tế bào miễn dịch đến nơi cần thiết trong cơ thể. Còn complement là một loạt các chất giúp tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch và giúp cho chúng tiêu diệt các tế bào bệnh hoặc vi khuẩn.

Ngoài ra, hệ thống miễn dịch còn gồm các giải phẫu và tế bào miễn dịch trong máu, lymph nodes, và thừa thận, mỗi nơi có chức năng riêng biệt trong việc hỗ trợ hoạt động của hệ thống miễn dịch.

Tổng quan, hệ thống miễn dịch là một hệ thống phức tạp với nhiều thành phần khác nhau đồng bộ làm việc để bảo vệ cơ thể.

Cơ chế tế bào lympho trong hệ miễn dịch

Tế bào lympho là một trong những loại tế bào miễn dịch có trong cơ thể con người. Chúng ta có hai loại tế bào lympho: tế bào B và tế bào T.

Tế bào B tạo ra các chiếc antibody (hoặc immunoglobulin) để phòng tránh các tế bào ngoài và các vi khuẩn. Khi tế bào B gặp một tế bào bệnh hoặc vi khuẩn, nó sẽ phát triển một chiếc antibody để chống lại nó.

Tế bào T là một trong những loại tế bào chính trị trong hệ thống miễn dịch của chúng ta. Chúng ta có hai loại tế bào T: tế bào T helper và tế bào T cytotoxic. Tế bào T helper giúp bật lên hoạt động của các tế bào miễn dịch khác và tế bào T cytotoxic giúp tiêu diệt các tế bào bệnh hoặc vi khuẩn.

Cả hai loại tế bào B và T làm việc đồng bộ để bảo vệ cơ thể chống lại các tế bào bệnh hoặc vi khuẩn. Hệ thống miễn dịch của chúng ta sử dụng nhiều cách khác nhau để phát hiện và tiêu diệt các tế bào ngoài, và tế bào lympho là một trong những cơ chế chính trong việc bảo vệ cơ thể.

Phân loại hệ miễn dịch

Hệ  miễn dịch của mỗi người là khác nhau, nhưng theo nguyên tắc chung, hệ thống này sẽ phát triển thành mạnh mẽ hơn lúc trưởng thành. Do tới thời điểm này, chúng ta đã tiếp xúc mang đa dạng mầm bệnh và lớn mạnh khả năng miễn nhiễm rộng rãi hơn. Đó là lý do tại sao thanh thiếu niên và người trưởng thành có xu thế bị bệnh ít hơn con trẻ.

Khi 1 kháng thể đã được tạo ra, bản sao của nó sẽ vẫn còn trong thân thể để nếu kháng nguyên đấy xuất hiện trở lại, bệnh có thể được xử lý nhanh hơn.

Đấy là lý do tại sao với 1 số bệnh như thủy đậu, bạn chỉ bị nhiễm 1 lần vì thân thể sở hữu một kháng thể thủy đậu được dự trữ và sẵn sàng xóa sổ nó vào lần xâm nhập tiếp theo.

Có 3 loại miễn dịch ở người bao gồm:

Miễn dịch bẩm sinh

Phần nhiều chúng ta khi vừa được sinh ra đã có một độ miễn dịch cố định để chống lại tác nhân gây hại. Hệ miễn dịch của con người, tương tự như của loài động vật, sẽ tấn công những mầm bệnh ngay trong khoảng ngày đầu, bao gồm những rào cản bên ngoài của thân thể chúng ta, chả hạn như da và màng nhầy của cổ họng và ruột.

Nếu mầm bệnh vượt qua được lớp phòng ngự trước nhất là hệ thống miễn dịch bẩm sinh, khả năng miễn nhiễm chủ động hoặc bị động trong thân thể sẽ xảy ra.

Miễn dịch chủ động

Hệ thống miễn nhiễm này giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự lớn mạnh của mầm bệnh. Lúc chúng ta tiếp xúc mang bệnh tật hoặc được tiêm vaccine, thân thể sẽ xây dựng 1 loạt kháng thể sở hữu các mầm bệnh khác nhau. Điều này thỉnh thoảng được gọi là bộ nhớ miễn nhiễm vì hệ thống miễn dịch của chúng ta sở hữu khả năng nhớ những tác nhân gây hại trước đấy.

Miễn nhiễm bị động

Loại miễn nhiễm này “mượn” từ một nguồn khác, nhưng không kéo dài mãi mãi. Chẳng hạn như, em bé nhận được kháng thể từ người mẹ qua nhau thai trước lúc sinh và trong sữa mẹ sau khi sinh. miễn dịch tiêu cực này giúp bảo vệ em bé khỏi một số bệnh nhiễm trùng trong các năm đầu đời.

Ngoài 3 dòng miễn dịch trên, phương pháp tiêm vaccine cũng là 1 bí quyết giúp xây dựng hệ thống miễn dịch. Việc chích phòng ngừa nhằm cung cấp cho cơ thể kháng nguyên hoặc mầm bệnh (yếu tới mức chẳng thể gây bệnh) để cơ thể tạo ra kháng thể. Bởi vì cơ thể lưu các bản sao của những kháng thể, vì thế sẽ giúp chống lại những mầm bệnh, kháng nguyên cụ thể sau này.

Rối loạn hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch con người rất phức tạp, đôi lúc một số vấn đề tiềm tàng sẽ làm cho hệ thống này bị rối loàn hoặc hoạt động sai cách thức. Có 3 mẫu rối loạn miễn nhiễm bao gồm:

Suy giảm hệ miễn dịch

Hiện trạng này xuất hiện  1 hoặc nhiều phần của hệ thống miễn dịch không hoạt động. Suy giảm miễn nhiễm có thể do các nguyên do bao gồm tuổi tác, béo phì và nghiện rượu gây ra. Ở những nước đang phát triển, suy dinh dưỡng là 1 cội nguồn rộng rãi hay sida cũng là 1 tỉ dụ về chứng suy giảm miễn nhiễm mắc phải.

Trong một số trường hợp, suy giảm miễn dịch có tính di truyền, ví dụ đối với bệnh u hạt mãn tính, thực bào sẽ không hoạt động đúng chức năng.

Tự miễn dịch

Trong một số tình trạng tự miễn dịch, hệ thống miễn dịch bị lầm lẫn và tấn công vào các tế bào khỏe mạnh, thay vì các mầm bệnh hoặc tế bào bị lỗi. những bệnh tự miễn có thể bao gồm bệnh celiac, tiểu tuyến đường tuýp 1, viêm khớp dạng thấp và bệnh Graves.

Phản ứng quá mẫn

Hệ thống miễn nhiễm phản ứng quá mức và khiến cho thương tổn những mô khỏe mạnh. Sốc phản vệ là 1 ví dụ trong đấy cơ thể phản ứng mang chất gây dị ứng mạnh tới mức mang thể nạt dọa tới tính mệnh.

Để xây dựng hệ thống miễn nhiễm khỏe mạnh, bạn hãy lưu ý tập thể dục đều đặn, chế độ ăn uống nhiều lành mạnh và ngủ đủ giấc.

Hệ miễn dịch tuy hoạt động vô cùng phức tạp thế nhưng phần nhiều đều hoạt động đồng bộ 1 phương pháp xuất sắc để bảo vệ cơ thể. do vậy, bạn hãy xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh để giữ cho cơ chế phòng bệnh tự dưng luôn suôn sẻ nhé!